Standardy ochrony małoletnich

Bezpieczeństwo i ochrona małoletnich przed przemocą

Podstawa prawna

1. U. 2023 poz. 1606 USTAWA z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw.
2. Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. 1997.78.483) - zapisy regulują ochronę Dziecka przed przemocą, wyzyskiem i demoralizacją.
3. KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. z dnia 23 grudnia 1991 r.).
4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskiej Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”( Dz.U. 2023 poz. 1870).
5. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. 2005 nr 180 poz. 1493)
6. Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 2015.583, t.j.) - zapisy regulujące relację pomiędzy rodzicami a dzieckiem oraz rodzicami i placówką oświatową, a także władzę rodzicielską, kontakty rodzica z dzieckiem i reprezentację dziecka
7. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. 1997.88.553 z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - akty prawne regulujące m.in. interwencję w przypadku popełnienia przestępstwa na szkodę dziecka.
8. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U.2023.0.984 tj.)
9. Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. 2020 poz. 1309).
10. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz.U.2023.0.900 t.j.)
11. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich. (Dz.U. z 2022 r., poz. 1700).
12. Kodeksu postępowania karnego - art. 304, Kodeksu karnego - art.162,
13. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)

Słownik terminów

• DANE OSOBOWE - informacje dotyczące podopiecznego gabinetu „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak umożliwiające jego identyfikację.
• WŁAŚCICIEL - przełożony, czyli osoba kierująca gabinetem i zatrudnioną tam grupą ludzi.
• DZIECI O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH - dzieci, które potrzebują rozpoznania i zaspokajania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych wynikających z następujących czynników: szczególnych uzdolnień, niepełnosprawności, niedostosowania społecznego, choroby przewlekłej, specyficznych trudności w uczeniu się, zaburzeń komunikacji językowej, niepowodzeń edukacyjnych, sytuacji kryzysowych lub traumatycznych, zaniedbań środowiskowych, które są związaną z sytuacją bytową dziecka, oraz trudności adaptacyjnych, które wynikają z różnic kulturowych lub ze zmiany środowiska edukacyjnego
• INSTYTUCJA - każda firma/ organizacja/ instytucja itp. współpracująca z gabinetem „ Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak
• MAŁOLETNI/ DZIECKO - wychowanek, który uczęszcza na zajęcia/terapię do gabinetu „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak
• NAUCZYCIEL/ WYCHOWAWCA/TERAPEUTA - członek personelu, którego zadaniem jest prowadzenie zajęć o charakterze dydaktycznym, opiekuńczym i terapeutycznym na podstawie stosunku pracy.
• OPIEKUN DZIECKA - osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny, albo inna osoba uprawniona do reprezentacji na podstawie przepisów szczególnych lub orzeczenia sądu (w tym: rodzina zastępcza).
• PERSONEL - wszystkie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy B2B, a także osoby podejmujące obowiązki na zasadach wolontariatu, trenerzy, animatorzy, praktykanci, stażyści.
• PRACOWNIK - osoba pełnoletnia, zatrudniona na umowę o pracę, umowę zlecenie lub świadcząca usługi na zasadzie B2B.
• KRZYWDZENIE - należy przez to rozumieć każde zamierzone lub niezamierzone działanie albo zaniechanie ze strony opiekuna dziecka, pracownika lub osoby trzeciej, które ujemnie wpływa na rozwój fizyczny lub psychiczny dziecka
• ZGODA RODZICA/ PRAWNEGO OPIEKUNA DZIECKA - zgoda rodziców/prawnych opiekunów dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami/ opiekunami otrzymują informacje o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinno - opiekuńczy

Preambuła

Każde dziecko jest podmiotem niezbywalnych praw, w tym prawa do ochrony godności. Każde dziecko należy traktować z szacunkiem oraz należytą uwagą i troską o jego dobro. Nadrzędnym celem „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” -Monika Seremak jest zapewnienie dzieciom harmonijnych warunków rozwoju, wolnych od wszelkich form przemocy, krzywdzenia i zaniedbania. Wszelkie działania podejmowane przez pracowników, stażystów, praktykantów, wolontariuszy są podporządkowane dobru i bezpieczeństwu dzieci. Świadomi niezbywalnych i powszechnych praw dziecka, w tym szczególnie prawa do wolności od jakiejkolwiek przemocy fizycznej i psychicznej zapisanego w Konwencji o prawach dziecka ustanawiamy Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem.

Bieżący dokument służyć ma zapewnieniu jak najlepszej ochrony przed krzywdzeniem, rozumianym przez nas jako zaniedbanie dziecka, stosowanie wobec niego przemocy fizycznej bądź psychicznej oraz wykorzystanie. Postanowienia Polityki obowiązują wszystkich pracowników gabinetu, stażystów, wolontariuszy i praktykantów którzy realizując swoje zadania i cele mają na względzie najwyższe dobro i bezpieczeństwo dziecka.

Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem gabinetu

§ 1
Zasady ogólne

Standardy ochrony małoletnich są narzędziem służącym eliminowaniu ryzyka popełniania nadużyć wobec małoletnich, a jego przestrzeganie pozwala zminimalizować ryzyko wystąpienia nadużyć w relacjach z dziećmi.

§ 2
Zasady komunikacji

Zasady komunikacji z małoletnimi:

1. Udziela się odpowiedzi adekwatnych do wieku dziecka i danej sytuacji
2. Nie dopuszcza się zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać dzieci
3. Nie dopuszcza się stosowania w komunikacji z dzieckiem treści niestosownych, uważanych powszechnie za niestosowne

§ 3
Zachowania niedozwolone wobec małoletnich

Zachowania niedozwolone wobec małoletnich:

1. Nie jest dopuszczalne ujawnianie danych wrażliwych dotyczących małoletniego, wyszczególnionych w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.U. UE.L. z 2016 r. Nr 119, poz.1)
2. W sytuacjach wymagających wykonania przez personel placówki czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec małoletniego unikać należy innego niż niezbędny kontaktu fizycznego z małoletnim, w szczególności w przypadku udzielania pomocy małoletniemu w ubieraniu i rozbieraniu, korzystaniu z toalety
3. Nie jest dozwolone utrwalanie wizerunku dziecka dla celów prywatnych poprzez filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie. Zakaz ten obejmuje także umożliwienia utrwalenia wizerunków małoletnich osobom trzecim. Wyjątkiem jest utrwalanie wizerunku na potrzeby placówki, na podstawie zgody udzielonej przez rodziców/prawnych opiekunów.
4. Nie jest dozwolone proponowanie małoletniemu alkoholu, wyrobów tytoniowych ani innych nielegalnych substancji oraz też stosować ich przy małoletnim
5. Nie jest dozwolone nawiązanie z małoletnim jakiejkolwiek formy bliskości damsko - męskiej (romantycznej) lub seksualnej. Niedozwolone są dwuznaczne żarty, komentarze o charakterze seksualnym lub pornograficznym. Zabronione jest udostępnianie małoletnim treści o charakterze erotycznym i pornograficznym.

§ 4
Komunikacja z rodzicem/opiekunem prawnym

1. Dopuszczalną formą komunikacji z rodzicami lub opiekunami są kanały służbowe: mail, telefon

Procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego

§ 1
Ważne sygnały

Pracownicy placówki zwracają szczególną uwagę na występowanie w zachowaniu małoletniego sygnałów świadczących o krzywdzeniu, w szczególności o możliwości popełnienia przestępstwa wskazanego w słowniku pod hasłem „Krzywdzenie”. Uwagę pracownika powinny zwrócić przykładowo następujące zachowania:

1. Dziecko ma widoczne obrażenia ciała (siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości itp.), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić
2. Podawane przez dziecko wyjaśnienia dotyczące obrażeń wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne itp. Dziecko często je zmienia
3. Dziecko nadmiernie zakrywa ciało, niestosownie do sytuacji i pogody
4. Dziecko wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła
5. Dziecko boi się rodzica lub opiekuna
6. Dziecko boi się wyjścia z gabinetu
7. Dziecko jest bierne, wycofane, uległe, przestraszone
8. Dziecko cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości itp.
9. Dziecko moczy się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach, czy też na widok określonych osób
10. Nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania dziecka widoczna podczas zabaw lub pojawiają się niepokojące wytwory pracy twórczej dziecka.

§ 2
Procedury postępowania

W przypadku uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, pracownik powinien:

1. skonfrontować swoje obawy z rodzicem /opiekunem prawnym
2. poinformować o zdarzeniu, lub swoich podejrzeniach co do krzywdzenia małoletniego, właściciela gabinetu
3. sporządzić notatkę służbową opisującą zdarzenie, w szczególności przyczynę wystąpienia podejrzenia o krzywdzeniu małoletniego;

Powiadamiając właściciela o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego pracownik:

4. przedstawia okoliczności krzywdzenia, które udało mu się ustalić, lub których wystąpienie podejrzewa
5. informuje o zachowaniach i wypowiedziach dziecka wskazujących na doświadczenie krzywdzenia.

W przypadku, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia wobec małoletniego jednego z czynów określanym w słowniku mianem „krzywdzenia”:

6. właściciel placówki składa zawiadomienie do odpowiednich organów, realizując obowiązek wynikający z art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 1375 ze zm.);
7. sytuacja dziecka jest monitorowana

W przypadku gdy pracownik gabinetu „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak, zauważy, że jakiekolwiek dziecko jest krzywdzone przez innego pracownika osoba ta zobowiązana jest:

8. niezwłocznie powiadomić o tym właściciela gabinetu
9. sporządzić notatkę zawierającą dokładny opis zaistniałej sytuacji
10. dyrektor wzywa na rozmowę pracownika w sprawie, której została sporządzona notatka
11. właściciel sporządza notatkę służbową zawierającą przebieg rozmowy, listę osób w niej uczestniczących a także wnioski i postanowienia
12. w przypadku potwierdzenia podejrzenia, że fakt krzywdzenia miał miejsce, właściciel gabinetu „Tomiś” w trybie natychmiastowym rozwiązuje umowę z pracownikiem/współpracownikiem

§ 3
Plan wsparcia małoletniego

W sytuacji ujawnienia krzywdzenia małoletniego właściciel samodzielnie lub we współpracy z innym pracownikiem wybranym przez siebie, opracowuje plan wsparcia małoletniego. Wsparcie obejmuje przede wszystkim współpracę z instytucjami pomocowymi oraz objęcie małoletniego szczególna opieką wynikającą z potrzeb w sytuacji kryzysowej na terenie gabinetu. Wsparcia w postaci rozmowy/ propozycji skorzystania z instytucji pomocowych w sytuacji kryzysowej udziela się również w razie potrzeby rodzicowi/opiekunowi prawnemu.

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu

§ 1

1. Dzieci nie mają dostępu do Internetu w gabinecie
2. Małoletni nie korzystają samodzielnie z urządzeń elektronicznych w trakcie zajęć/diagnozy
3. Dostęp do internetu jest chroniony hasłem
4. Korzystanie z urządzeń elektronicznych służy wyłącznie celom edukacyjnym i odbywa się pod nadzorem terapeuty. Gabinet zapewniając małoletnim dostęp do urządzeń elektronicznych, jest zobowiązana monitorować ich zawartość

Zasady przeglądu i aktualizacji standardów ochrony małoletnich oraz sposoby dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego

§ 1

Standardy ochrony małoletnich obowiązujące w gabinecie „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak podlegają przeglądowi przynajmniej raz na dwa lata, w terminie ustalonym przez właściciela placówki, każdorazowo w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego oraz w razie nowelizacji następujących aktów prawnych:

1. ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1304 ze zm.);
2. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.)
3. ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1138 ze zm.), w części określonej w Rozdziale XXV „Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności”.

Przegląd standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w gabinecie , polega na ustaleniu wypełniania przez standardy wymogów przepisów prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności art. 22c ustawy o której mowa w ust. 1 pkt 1. Przeglądu standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w placówce, dokonuje właściciel gabinetu.

W przypadku, gdy przegląd, o którym mowa w ust. 3, wykaże niespełnianie przez standardy ochrony małoletnich wymagań określonych w przepisach, o których mowa w ust. 1, lub też standardy z innych przyczyn okazały się nieaktualne, lub nieodpowiadające potrzebom ochrony małoletnich, dokonywana jest aktualizacja standardów. Aktualizacji standardów ochrony małoletnich, obowiązujących w gabinecie, dokonuje właściciel gabinetu.

Zasady określające zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki do stosowania standardów ochrony małoletnich, zasady przygotowania personelu do ich stosowania oraz sposoby dokumentowania tej czynności

§ 1

Przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub z opieką nad nimi właściciel uzyskuje informacje, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.

§ 2

Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu placówki do stosowania standardów ochrony małoletnich jest właściciel gabinetu „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak. Właściciel zapoznaje pracowników ze standardami ochrony małoletnich oraz odbiera od każdego zatrudnionego pracownika lub pracownika który świadczy swoje usługi w gabinecie oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich, obowiązującymi w gabinecie. Wzór oświadczenia pracownika został określony w załączniku nr 1 do niniejszej procedury.

Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym standardów ochrony małoletnich do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania

§ 1

Dokumentacja składająca się na standardy ochrony małoletnich jest dostępna na stronie internetowej gabinetu lub w wersji papierowej w poczekalni gabinetu „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak.

§ 2

Gabinet „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak udostępnia w wymienionych w § 1 formach standardy, co sprawia, że dokument jest ogólnie dostępny dla rodzica/opiekuna prawnego. Na życzenie rodzica standardy ochrony małoletnich zostają wydane w formie papierowej.

Postanowienia końcowe

§ 1

Dokument ten został opracowany przez właściciela gabinetu „Tomiś - gabinet terapii pedagogicznej, terapii ręki i wyrównywania szans edukacyjnych” Monika Seremak na podstawie aktów prawnych.

§ 2

Standardy Ochrony Małoletnich zostały wprowadzone w życie w dniu ich ogłoszenia.