Wyrównywanie szans edukacyjnych
Spis treści
Czym jest wyrównywanie szans edukacyjnych?
Zajęcia z wyrównywania szans edukacyjnych dedykuję przede wszystkim dzieciom młodszym, w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, które nie mają stwierdzonych specyficznych trudności w uczeniu się ale np. znajdują się w grupie ryzyka, bądź też tym które np. przez częstą absencję w przedszkolu lub szkole nie nadążają z materiałem lub rodzic czy nauczyciel dziecka zgłasza inne problemy. Są to zajęcia ogólnorozwojowe ale dostosowane do konkretnych potrzeb dziecka. Ćwiczące pracę obu półkul mózgowych, rozwijające podstawowe umiejętności potrzebne do nauki jak koordynacja wzrokowo- ruchowo – słuchowa itp. Im wcześniej wykryjemy trudności dzieci tym łatwiej będzie nam zminimalizować możliwe skutki tych problemów i zapewnimy dziecku łatwiejszy start w edukację.
Czy te zajęcia są dla mojego dziecka?
Tak, jeśli Twoje dziecko w wieku 3-5 lat ma problem z którąś z wymienionych niżej sfer:
- Motoryka mała - słaba sprawność ruchowa rąk, której symptomami są:
- trudność i niechęć do wykonywania czynności samoobsługowych, np. zapinania małych guzików, sznurowania butów
- niechęć do zabaw manipulacyjnych, takich jak nawlekanie korali
- prace plastyczne dziecka są mniej staranne, ubogie w detale na tle jego rówieśników
- Koordynacja wzrokowo-ruchowa, w zakresie której zaburzenia objawiają się:
- trudnościami z budowaniem z klocków
- niechęcią dziecka do rysowania, wykonywaniem bardzo uproszczonych rysunków
- poprzez sposób trzymania ołówka w palcach (nieprawidłowy chwyt)
- zbyt mocnym lub zbyt słabym naciskiem narzędzia pisarskiego
- brakiem umiejętności rysowania koła - w wieku 3 lat, kwadratu i krzyża -w wieku 4 lat, trójkąta i kwadratu opartego na kącie - w wieku 5 lat
- Funkcje wzrokowe - zaburzenia w rozwoju objawiają się:
- nieporadnością w rysowaniu (rysunki bogate treściowo, lecz prymitywne w formie)
- trudnościami w składaniu według wzoru obrazków pociętych na części, puzzli, wykonywaniu układanek, mozaiki
- Funkcje językowe - zaburzenia w rozwoju stają się widoczne poprzez:
- opóźniony rozwój mowy
- nieprawidłową artykulację wielu głosek
- jako trudności z wypowiadaniem nawet niezbyt złożonych wyrazów (częste przekręcanie wyrazów), wydłużony okres posługiwania się neologizmami
- trudności z rozpoznawaniem i tworzeniem rymów
- trudności z zapamiętaniem i przypominaniem nazw (szczególnie sekwencji nazw, takich jak pory dnia, nazwy posiłków)
- trudności z zapamiętaniem krótkich wierszyków i piosenek
- trudności z budowaniem wypowiedzi, używanie głównie równoważników zdań i zdań prostych, mały zasób słownictwa
- Lateralizacja - opóźniony rozwój - brak przejawów preferencji jednej ręki,
- Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni - opóźnienie orientacji - z końcem wieku przedszkolnego dziecko nie umie wskazać prawej ręki (myli się).
W przypadku dzieci w wieku 6-7 lat, objawy jak wyżej oraz:
- Motoryka mała - mała sprawność manualna, dla której charakterystyczne są:
- trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w zakresie samoobsługi, np. z zawiązywaniem sznurowadeł na kokardkę., używaniem widelca, nożyczek
- trudności z opanowaniem prawidłowych nawyków ruchowych podczas rysowania i pisania, np. dziecko pomimo wielu ćwiczeń niewłaściwie trzyma ołówek w palcach, w niewłaściwym kierunku kreśli linie pionowe (od dołu do góry) i poziome (od prawej do lewej)
- Koordynacja wzrokowo-ruchowa - zaburzenia objawiają się:
- trudnościami z rzucaniem i chwytaniem piłki
- dziecko źle trzyma ołówek w palcach (nieprawidłowy chwyt), ma trudności z rysowaniem szlaczków, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych (np. rysowaniem rombu w wieku 6—7 lat)
- Funkcje językowe - zaburzenia objawiają się jako:
- wadliwa wymowa, przekręcanie trudnych wyrazów (przestawianie głosek i sylab, asymilacje głosek, np.sosa lub szosza)
- błędy w budowaniu wypowiedzi, błędy gramatyczne
- trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych wyrażających stosunki przestrzenne: nad - pod, za - przed, wewnątrz - na zewnątrz
- trudności z różnicowaniem podobnych głosek (np. z-s, b-p, k-g) w porównywanych słowach typu: kosa - koza lub tzw. sztucznych: resa - reza
- mylenie nazw zbliżonych fonetycznie
- trudności z dokonywaniem operacji (analizy, syntezy, opuszczania, dodawania, zastępowania, przestawiania) na cząstkach fonologicznych (logotomach, sylabach, głoskach) w takich zadaniach, jak wydzielanie sylab i głosek ze słów, ich syntetyzowaniem (zaburzenia analizy i syntezy głoskowej i sylabowej), analizowaniem struktury fonologicznej słów (np. w poleceniach typu odszukaj słowa ukryte w nazwie „lewkonia", o czym myślę: Baba ..aga, co to znaczy „kapiekasek", „karwony czepturek"), rozpoznawaniem i tworzeniem rymów i aliteracji (np. w poleceniach typu: wymyśl rym do słowa „mama", które słowa się rymują: „Tomek-Adam-domek" a które słowo brzmi inaczej; które brzmią podobnie „kolejka-pociąg-kolega")
- trudności z zapamiętywaniem wiersza, piosenki, więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie
- trudność z zapamiętywaniem nazw
- trudność z zapamiętywaniem materiału uszeregowanego w serie i sekwencje, takiego jak nazwy dni tygodnia, pór roku, kolejnych posiłków, sekwencji czasowej: wczoraj - dziś -jutro i sekwencji cyfr: szeregów 4-cyfrowych
- Funkcje wzrokowe - zaburzenia, które można dostrzec, gdy dziecko ma:
- trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość, np. podczas budowania według wzoru konstrukcji z klocków lego, układania mozaiki, trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa obrazki
- trudności z odróżnianiem kształtów podobnych (np. figur geometrycznych, liter m-n, l—t—ł) lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni (np. liter p-g-b-d);
- Lateralizacja - opóźnienie rozwoju lateralizacji
- obserwujemy brak ustalenia ręki dominującej; dziecko nadal jest oburęczne
- Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni - opóźnienie rozwoju orientacji w schemacie ciała i przestrzeni, które objawia się tym, że dziecko:
- ma trudności ze wskazywaniem na sobie części ciała, gdy określa terminami: prawe - lewe (np. prawa i lewa ręka, noga, ucho)
- nie umie określić kierunku na prawo i na lewo od siebie (np. droga na prawo, drzwi na lewo); - orientacja w czasie - zaburzenia dotyczące trudności z określaniem pory roku, dnia
- Czytanie - nasilone trudności w nauce czytania - np. czyta bardzo wolno
- głównie głoskuje i nie zawsze dokonuje poprawnej wtórnej syntezy
- przekręca wyrazy
- nie rozumie przeczytanego zdania
- Pierwsze próby pisania - można zaobserwować, że dziecko:
- często pisze litery i cyfry zwierciadlanie (w odbiciu)
- odwzorowuje wyrazy, zapisując je od strony prawej do lewej